Thứ Sáu , 29 Tháng Ba 2024

Thuốc tránh thai khẩn cấp

Bài viết thứ 9 trong 9 bài thuộc chủ đề Sức khỏe tình dục
 

Tránh thai khẩn cấp là gì?

Tránh thai khẩn cấp là một trong những biện pháp tránh thai. Có thể sử dụng biện pháp này trong trường hợp quan hệ tình dục mà không được bảo vệ và lo lắng sẽ có thai. Ví dụ, nếu như những biện pháp tránh thai thông thường thất bại (như bao cao su rách khi quan hệ tình dục), quên không mang theo viên uống tránh thai hay khi quan hệ tình dục mà không sử dụng bất kỳ biện pháp tránh thai nào.

Có 2 biện pháp tránh thai khẩn cấp. Một là dùng thuốc uống tránh thai với liều đặc biệt và biện pháp thứ hai là dụng cụ tử cung.

thuốc tránh thai khẩn cấp

Sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp như thế nào?

Viên uống tránh thai khẩn cấp còn gọi là viên “tránh thai sáng hôm sau”. Dùng 2 liều, có thể uống liều đầu tiên ngay sau khi bạn có quan hệ tình dục mà không được bảo vệ, uống càng sớm thì càng có hiệu quả tránh thai hơn. Nhưng cũng có thể uống liều đầu tiên trong 120 giờ (5 ngày) sau khi có quan hệ. Liều thứ 2 cách liều thứ nhất 12 giờ. Bác sỹ sẽ tư vấn những cách uống thuốc khác.

Chỉ có một thương hiệu được dùng sản xuất ra thuốc tránh thai khẩn cấp, được gọi là levonorgestrel. Đây là những viên chỉ chứa progestin.

Cục quản lý Dược và Thực phẩm của Hoa Kỳ cho rằng một số thương hiệu của thuốc tránh thai thông thường có thể sử dụng an toàn trong trường hợp tránh thai khẩn cấp. Số viên uống cho mỗi liều phụ thuộc vào thương hiệu sử dụng. Hãy trao đổi với bác sỹ để hiểu rõ hơn cách dùng an toàn đối với những trường hợp tránh thai khẩn cấp.

Một cách khác được sử dụng như một biện pháp tránh thai khẩn cấp là đặt dụng cụ tử cung trong vòng 7 ngày sau khi quan hệ tình dục không được bảo vệ. Dụng cụ tử cung có thể đặt trong buồng tử cung từ 5 đến 10 năm và sẽ tránh thai trong suốt thời gian đó.

Cơ chế của thuốc tránh thai khẩn cấp?

Viên tránh thai khẩn cấp có thể ngăn chặn sự rụng trứng từ buồng trứng, ngăn chặn trứng thụ tinh với tinh trùng hoặc ngăn chặn trứng đã được thụ tinh làm tổ vào buồng tử cung. Viên tránh thai khẩn cấp không giống như những thuốc “gây sẩy thai”, loại thuốc này được uống vào những tuần đầu thai kỳ để chấm dứt thai nghén. Viên tránh thai khẩn cấp không được sử dụng để kết thúc thai kỳ khi trứng được thụ tinh đã làm tổ vào buồng tử cung.

Không giống như “viên thuốc tránh thai sáng hôm sau”, dụng cụ tử cung không ngăn chặn sự rụng trứng. Nhưng dụng cụ tử cung có thể ngăn chặn trứng thụ tinh với tinh trùng và ngăn trứng đã thụ tinh làm tổ vào buồng tử cung.

Không có nghiên cứu nào cho thấy uống thuốc nội tiết trong khi mang thai có thể ảnh hưởng xấu đến đứa trẻ. Tuy nhiên nếu đã biết có thai, không nên uống thuốc tránh thai khẩn cấp.

Hiệu quả của thuốc tránh thai khẩn cấp như thế nào?

Thuốc tránh thai khẩn cấp rất hiệu quả nếu sử dụng đúng thời gian. Nếu sử dụng trong vòng 72 giờ sau khi quan hệ tình dục không được bảo vệ có thể giảm nguy cơ mang thai từ 75 đến 89%. Điều quan trọng là phải nhớ rằng thuốc có hiệu quả cao nhất khi được uống vào thời điểm sớm nhất có thể sau khi quan hệ tình dục không được bảo vệ.

Dụng cụ tử cung tránh thai khẩn cấp cũng rất hiệu quả. Biện pháp này làm giảm nguy cơ mang thai đến 99,9% nếu được đặt trong vòng 7 ngày sau khi quan hệ tình dục không được bảo vệ.

Điều quan trọng cần nhớ là sử dụng các biện pháp tránh thai khẩn cấp thường hiệu quả thấp hơn các biện pháp tránh thai khác (như viên uống tránh thai thông thường và màng ngăn âm đạo). Tránh thai khẩn cấp không nên sử dụng như một biện pháp tránh thai chính.

Các tác dụng phụ

Một vài phụ nữ cảm giác đau dạ dày sau uống viên tránh thai khẩn cấp. Cảm giác này sẽ hết sau 2 ngày.

Viên chỉ có progestin có thể không làm bạn mệt như thuốc tránh thai tổng hợp. Nếu như nôn hết thuốc ra sau khi uống trong vòng một giờ, tốt nhất cần thêm một liều khác, hãy trao đổi với bác sỹ điều đó.

Một tác dụng phụ của đặt dụng cụ tử cung là ra máu giữa chu kỳ. Trao đổi với bác sỹ để tìm hiểu thêm về cơ chế của dụng cụ tử cung.

Đối tượng nào có thể sử dụng biện pháp tránh thai khẩn cấp?

Nếu như có thể uống thuốc tránh thai thường xuyên, bạn cũng có thể uống được thuốc tránh thai khẩn cấp. Không nên sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp nếu có thai, bị ung thư vú hay huyết khối. Hãy trao đổi với bác sỹ về biện pháp tránh thai nào là phù hợp nhất.

Không nên đặt dụng cụ tử cung nếu đang bị các bệnh lây qua đường tình dục hay bị hãm hiếp. Trao đổi với bác sỹ về những lựa chọn khác nhau.

Khi nào có thể bắt đầu dùng biện pháp tránh thai bình thường lại?

Sau khi uống viên tránh thai khẩn cấp, kinh nguyệt có thể đến sớm hoặc muộn hơn bình thường. Hãy gọi cho bác sỹ nếu chưa có kinh trong vòng 21 ngày sau khi uống viên khẩn cấp.

Có thể sử dụng lại đúng cách các phương pháp tránh thai thông thường như bao cao su, chất diệt tinh trùng và màng ngăn âm đạo sau khi uống thuốc tránh thai khẩn cấp.

Với các loại thuốc tránh thai, tiêm, miếng dán tránh thai hay vòng đặt âm đạo, hãy nói với bác sỹ khi muốn bắt đầu sử dụng lại.

Có thể tìm thuốc tránh thai khẩn cấp ở đâu?

Hãy nói với bác sỹ để biết cách tìm thuốc tránh thai khẩn cấp hoặc lấy đơn thuốc trong trường hợp cần hoặc cũng có thể nhận thuốc ở trường đại học, trung tâm chăm sóc sức khỏe phụ nữ, các cơ sở y tế, trung tâm kế hoạch hóa gia đình hay ở khoa cấp cứu bệnh viện.

Xem thêm bài "Những điều cần biết về thuốc tránh thai"