Bài 2.11: Sốc phản vệ

Biên dịch: Trần Vinh Quang

Hiệu đính: Nguyễn Khởi Quân, TS. BS. Nguyễn Hữu Châu Đức

Sốc phản vệ

Sốc phản vệ là một phản ứng dị ứng rất hiếm gặp (một trên một triệu vắc xin) và có thể gây tử vong nếu không cấp cứu nhanh .Kháng nguyên vắc xin và các thành phần có thể gây ra phản ứng dị ứng này. Những phản ứng này có thể xảy ra tại chỗ (một vùng cơ thể)hoặc toàn thân và bao gồm các triệu chứng  phản vệ từ nhẹ đến nặng hoặc các triệu chứng giống như phản vệ (ví dụ như nổi mề đay hoặc phát ban, thở khò khè, sưng miệng và cổ họng, khó thở, hạ huyết áp và sốc). Các báo cáo về sốc phản vệ ít phổ biến ở các nước thu nhập thấp và trung bình  có lẽ do độ nhạy giám sát giảm và cũng vì sự kiện này có thể không được công nhận (nghĩa là chết do nguyên nhân khác).

Định nghĩa và hướng dẫn các trường hợp sốc phản vệ của Brighton Collaboration có sẵn trên trang web của họ.

https://www.brightoncollaboration.org/

Chẩn đoán sai ngất  và các nguyên nhân khác gây ra ngất , chẳng hạn như sốc phản vệ, có thể dẫn đến điều trị không phù hợp (ví dụ: sử dụng adrenaline mà không nhận ra và điều trị các tình trạng y tế nghiêm trọng khác).

Phân biệt sốc phản vệ với ngất xỉu (phản ứng thần kinh)

Sử dụng adrenaline để điều trị sốc phản vệ

Adrenaline kích thích tim và đảo ngược quá trình co thắt trong các mạch máu và đường phổi, làm giảm phù nề và nổi mề đay, do đó chống lại sốc phản vệ. Nhưng tác nhân rất mạnh này có thể gây ra nhịp tim không đều, suy tim, tăng huyết áp nặng và hoại tử mô nếu sử dụng không đúng cách, mặc dù thực sự nó không được dùng để điều trị .

Ngày hết hạn của adrenaline nên được viết ở bên ngoài bộ dụng cụ khẩn cấp. Adrenaline có tông màu nâu phải được loại bỏ.

Tài liệu tham khảo

https://vaccine-safety-training.org/anaphylaxis.html