Bài viết thứ 2 trong 23 bài thuộc chủ đề Chăm sóc trẻ sơ sinh

Điểm số Apgar

Điểm số Apgar là một bài đánh giá đầu tiên dành cho con bạn, được thực hiện tại phòng sanh ngay khi bé vừa chào đời. Bài đánh giá này được thiết kế để lượng giá một cách nhanh chóng tình trạng sức khỏe của trẻ ngay sau sinh cũng như để xác định nhu cầu phải hỗ trợ khẩn cấp về y khoa dành cho bé hay không.

Mặc dù điểm số Apgar được phát triển vào năm 1952 bởi một bác sĩ gây mê tên là Virginia Apgar, nhưng chúng ta cũng có thể nghe nói từ Apgar này là từ được cấu tạo từ chữ đầu của các nhóm từ tương ứng: A ppearance (biểu hiện bên ngoài), P ulse (mạch), G rimace (nhăn mặt), A ctivity (sự hoạt động), và R espiration (hô hấp).

Bài đánh giá Apgar thường được thực hiện làm 2 lần trên trẻ sơ sinh: Lần đầu vào 1 phút sau sinh và lần hai vào 5 phút sau sinh. Đôi khi, nếu có nghi ngờ về tình trạng của trẻ sơ sinh, hoặc điểm số Apgar 5 phút thấp, có thể đánh giá thêm lần ba lúc 10 phút sau khi sinh.

Có 5 yếu tố được sử dụng để đánh giá tình trạng sức khỏe của trẻ sơ sinh, mỗi yếu tố được cho điểm theo thang điểm từ 0 đến 2, với 2 là điểm cao nhất:

  1. Biểu hiện bên ngoài (màu sắc da)
  2. Mạch (nhịp tim)
  3. Đáp ứng nhăn mặt ( y khoa gọi là “phản xạ kích thích”)
  4. Hoạt động và trương lực cơ
  5. Hô hấp (nhịp thở và gắng sức)

Bác sĩ, nữ hộ sinh hoặc điều dưỡng cộng điểm của 5 yếu tố này lại với nhau để ra điểm số Apgar. Điểm số đạt được nằm trong khoảng từ 0 đến 10, với 10 là điểm cao nhất.

Điểm số Apgar

Dấu Apgar

2

1

0

Nhịp tim
(mạch)

Bình thường (> 100 nhịp/ phút)

<100 nhịp/phút

Không có
(Không mạch đập)

Nhịp thở
(tần số và gắng sức)

Bình thường, khóc tốt

Chậm hoặc thở không đều, khóc yếu

Không có (không thở)

Nhăn mặt (Sự đáp ứng hay “phản xạ kích thích”)

Kéo giật, hắt hơi, ho, hoặc khóc khi kích thích

Chỉ cử động mặt ( nhăn mặt) khi có kích thích

Không có (không đáp ứng với kích thích)

Hoạt động
(trương lực cơ)

Tích cực, vận động tự phát

Cánh tay và chân gập lại với cử động nhẹ

Không cử động, trương lực “mềm”

Vẻ bề ngoài
(màu sắc da)

Màu sắc bình thường toàn cơ thể (tay và chân hồng hào)

Màu sắc bình thường (nhưng tay và chân hơi xanh

Xanh-xám hay xanh tím toàn thân

Điểm số Apgar có ý nghĩa như thế nào

Khi trẻ có điểm Apgar từ 8 trở lên nhìn chung được xem là sức khỏe tốt. Tuy nhiên, khi trẻ có điểm số Apgar thấp hơn không có nghĩa là con bạn không khỏe mạnh hay có bất thường. Điểm số thấp hơn 8 cho thấy con bạn cần sự chăm sóc đặc biệt tức thời, như là thông thương đường thở hay cung cấp khí oxygen để giúp cho trẻ thở, sau khi thực hiện những động tác này thì trẻ có lẽ sẽ cải thiện hơn.

Điểm số Apgar được đánh giá lại sau khi sanh 5 phút. Nếu như điểm số của con bạn lúc ban đầu thấp và không cải thiện, hoặc khi có những nghi ngờ nào khác, bác sĩ và điều dưỡng sẽ tiếp tục thực hiện chăm sóc y tế cần thiết và theo dõi chặt chẽ con bạn. Một vài trẻ cần được chăm sóc hỗ trợ cho tình trạng sức khỏe ngay sau sinh; một số khác cần thêm thời gian lâu hơn bình thường để tự điều chỉnh cơ thể khi phải ra ngoài cơ thể người mẹ. Hầu hết các trẻ sơ sinh với điểm số Apgar ban đầu hơi thấp đều khỏe mạnh sau đó.

Các bậc cha mẹ trẻ cần nắm vững và thấu hiểu về điểm số Apgar của con họ. Bài kiểm tra này được thiết kế để giúp nhân viên y tế đánh giá tổng thể tình trạng thể chất của trẻ sơ sinh, từ đó có thể nhanh chóng xác định em bé có cần được chăm sóc y tế ngay lập tức hay không. Nó không được thiết kế để dự đoán sức khỏe lâu dài của đứa bé, hay về hành vi, tình trạng trí tuệ, nhân cách, hay kết cục. Rất ít trẻ đạt được được điểm số hoàn hảo 10, do bàn tay và bàn chân của trẻ thường giữ màu xanh cho đến khi chúng ấm lên. Và những trẻ sơ sinh hoàn toàn khỏe mạnh đôi khi có điểm số Apgar thấp hơn bình thường, đặc biệt là trong vài phút đầu tiên sau khi sinh.

Hãy nhớ rằng một điểm số Apgar hơi thấp (đặc biệt là ở 1 phút) là phổ biến đối với một số trẻ sơ sinh, nhất là ở những trẻ được sinh ra từ những người mẹ mang thai có nguy cơ cao, sau mổ lấy thai hay sau một cuộc chuyển dạ và sanh phức tạp. Điểm số Apgar thấp hơn cũng được thấy ở trẻ sinh non, thường có trương lực cơ thấp hơn so với trẻ sơ sinh đủ tháng và những trẻ non tháng này, trong nhiều trường hợp, cần sự theo dõi chặt chẽ hơn và hỗ trợ hô hấp do phổi của chúng chưa trưởng thành.

Nếu bác sĩ hoặc nữ hộ sinh của bạn có nghi vấn gì về điểm số Apgar của con bạn, họ sẽ cho bạn biết thông tin và sẽ giải thích về tình trạng của con bạn, những nguyên nhân, nếu có, và chăm sóc, điều trị được thực hiện.

Với thời gian để thích nghi với môi trường mới, và với bất kỳ dịch vụ chăm sóc y tế cần thiết, phần lớn các trẻ sơ sinh đều sẽ khỏe mạnh. Do vậy, thay vì tập trung vào một con số, bạn hãy nên dành thời gian để tận hưởng niềm vui với đứa con mới chào đời của bạn!

Tài liệu tham khảo:
http://familydoctor.org/familydoctor/en/pregnancy-newborns/caring-for-newborns/infant-care/what-is-the-apgar-score.html

BS. Võ Triệu Đạt và BS. Phạm Ngọc Đoan Trang

  • BS. Võ Triệu Đạt
  • Vì Sức Khỏe Cộng Đồng
  • Nơi làm việc:
    • Phòng mạch 9G Lâm Văn Bền, Q7
    • Đã ngưng Cộng tác với Y Học Cộng Đồng từ năm 2014 đến Nay
  • Ngành: Sản khoa
  • Chuyên ngành: Sản phụ khoa
  • Quá trình đào tạo:
    • Sản phụ khoa tại Đại Học Y Dược Tp. Hồ Chí Minh năm 2005 (Thạc sĩ)

Chia sẻ
Đăng bởi
BS. Võ Triệu Đạt và BS. Phạm Ngọc Đoan Trang

Những bài viết gần đây

Dấu hiệu nhận biết bệnh tiền tiểu đường (tiền đái tháo đường)

Tiền tiểu đường là một tình trạng sức khỏe nghiêm trọng khi lượng đường trong…

Cách đây 4 tháng

Khi bạn bị vỡ ối non

Thông tin này dành cho bạn nếu bạn nghi ngờ hoặc đã được chẩn đoán…

Cách đây 4 tháng

Đối phó với sinh non và trầm cảm sau sinh

Leila kể lại những trải nghiệm của mình với hai lần mang thai đầy thử…

Cách đây 5 tháng

Thuốc giảm đau khi chuyển dạ và sinh nở

Biên dịch: Tăng Huỳnh Thanh Hà Hiệu đính: BS. Phạm Hồng Vân Giảm đau vùng…

Cách đây 5 tháng

Ngừa thai

Trong thập kỳ vừa qua, vẫn có 57% học sinh lớp 12 có quan hệ…

Cách đây 5 tháng

Xét nghiệm bệnh lây truyền qua đường tình dục

Xét nghiệm bệnh lây truyền qua đường tình dục là quan trọng vì bệnh thường…

Cách đây 5 tháng