Đăng nhập
Y Học Cộng đồng Dự án “Y Học cùng cộng đồng” phổ biến những kiến thức khoa học và thường thức về y học cho cộng đồng Việt Nam
Nội dung chính
Chọc hút bằng kim nhỏ là gì?
Chọc hút bằng kim nhỏ là thủ thuật sử dụng một cây kim nhỏ và rỗng đâm xuyên qua da một cách nhẹ nhàng vào tổn thương để lấy mẫu nhỏ các tế bào hoặc dịch từ một khối u hoặc một cơ quan dưới da. Mẫu nhỏ các tế bào thu được bằng kim sẽ được gửi đến phòng xét nghiệm để khảo sát dưới kính hiển vi. Chọc hút bằng kim nhỏ thường được thực hiện để xác định các loại tế bào trong khối u hoặc để xem đáp ứng điều trị của khối u hiện có. Nó thường được sử dụng để khảo sát tế bào của u vú hoặc u tuyến giáp cũng như trong các bộ phận khác của cơ thể. Đây là một cách rất hữu ích để phát hiện ung thư.
Xem thêm Ung thư vú , Ung thư tuyến giáp
Thực hiện chọc hút bằng kim nhỏ như thế nào?
Hình bên trái minh họa kỹ thuật chọc hút bằng kim nhỏ (Fine Needle Aspiration Biopsy – FNAB) để chẩn đoán u tuyến giáp
Một cây kim nhỏ và rỗng đâm xuyên qua da một cách nhẹ nhàng vào khối u hoặc một cơ quan dưới da.Thường có một ống tiêm gắn liền với kim. Bác sĩ có thể sử dụng ống tiêm để “hút” một số tế bào vào kim bằng cách nhẹ nhàng kéo pít tông.Thông thường, thủ thuật có thể được thực hiện mà không cần phải rạch da. Điều này giúp giảm thiểu sự khó chịu cũng như nguy cơ nhiễm trùng hoặc các biến chứng khác cho người bệnh.
Nếu khối u cần sinh thiết có kích thước rất nhỏ, có thể cần sử dụng một phương tiện chẩn đoán hình ảnh để hướng dẫn kim đến đúng vị trí, ví dụ như: siêu âm, chụp cắt lớp vi tính (CT scan) hoặc chụp nhũ ảnh…
Xem thêm Siêu âm , Chụp cắt lớp vi tính (CT Scan) , Nhũ ảnh .
Điều gì xảy ra khi chọc hút bằng kim nhỏ?
Bác sĩ sẽ sát khuẩn vùng da nơi sẽ đâm kim vào. Trong một số trường hợp, bác sĩ sẽ gây tê tại chỗ để giúp bạn giảm đau. Điều này có thể không cần thiết nếu khối u của bạn nằm nông dưới da.
Bác sĩ sẽ dùng một tay cố định khối u và một tay đâm kim nhỏ (có gắn với ống tiêm) vào khối u. Bác sĩ sẽ đâm kim vào và rút ra khỏi khối u đủ mô hay chất lỏng cần khảo sát. Nếu kim có gắn ống tiêm kèm theo, bác sĩ sẽ nhẹ nhàng kéo pít tông để giúp hút mô hoặc dịch. Thủ thuật này mất một vài giây đến vài phút. Bác sĩ sẽ nhẹ nhàng rút kim ra và băng ép để cầm máu.
Nếu bác sĩ không thể dễ dàng cảm nhận được khối u, bạn có thể cần được chụp hình ví dụ như chụp cắt lớp vi tính (CT Scan), siêu âm, chụp nhũ ảnh để xem vị trí kim. Trong trường hợp này, bác sĩ chuyên khoa chẩn đoán hình ảnh có thể thực hiện chọc hút bằng kim nhỏ. Nếu khối u là một nang (một tổn thương chứa đầy dịch), dịch trong nang sẽ được hút ra và các khối u thường hết.
Sau khi thủ thuật hoàn tất, các tế bào thu được bằng kim sẽ được gửi đến phòng xét nghiệm để khảo sát dưới kính hiển vi. Có thể mất một vài ngày mới có kết quả, phụ thuộc vào bộ phận nào của cơ thể bạn đã được sinh thiết.
Tôi nên làm gì để chuẩn bị cho chọc hút bằng kim nhỏ?
Điều này phụ thuộc vào bộ phận nào của cơ thể bạn cần được sinh thiết. Bệnh viện địa phương của bạn nên cung cấp cho bạn thông tin cụ thể. Thường thì ít khi phải chuẩn bị gì trước khi làm chọc hút bằng kim nhỏ. Tuy nhiên, nếu bạn có dùng thuốc kháng đông (thuốc làm loãng máu) như warfarin, bạn có thể được yêu cầu ngưng dùng trong một vài ngày.
Chọc hút bằng kim nhỏ có gây tác dụng phụ hoặc biến chứng gì không?
Hầu hết chọc hút bằng kim nhỏ không gây bất kỳ vấn đề gì. Thông thường, bạn có thể cảm thấy đau một chút một vài ngày sau khi được thực hiện thủ thuật này. Bạn có thể bị một vết bầm tại nơi kim đâm vào.
Biến chứng hiếm gặp nhưng có thể bao gồm:
- Chảy máu.
- Nhiễm trùng.
- Các biến chứng đặc biệt khác liên quan đến vị trí đâm kim.
