Bài 2.10: Chống chỉ định của vắc xin

Biên dịch: Lê Văn Bạn

Hiệu đính: BS. Huỳnh Thị Mỹ Tiên, BS. Nguyễn Khởi Quân, TS. BS. Nguyễn Hữu Châu Đức

Chống chỉ định của vắc xin luôn là vấn đề được nhiều người quan tâm. Làm thế nào để hiểu đúng về chống chỉ định vắc xin?

Chống chỉ định của vắc xin

Chống chỉ định tiêm chủng vắc xin là một tình trạng hiếm gặp, trong đó người nhận tăng nguy cơ gặp phải các phản ứng có hại nghiêm trọng. Bỏ qua các chống chỉ định có thể dẫn đến các phản ứng do vắc xin có thể tránh được. Phần lớn các chống chỉ định là tạm thời, và việc tiêm chủng có thể được thực hiện sau đó. 

Chống chỉ định duy nhất có thể áp dụng được với tất cả các vắc xin là tiền sử phản ứng dị ứng nghiêm trọng với liều vắc xin trước hoặc với một thành phần của vắc xin. Sự thận trọng không phải là chống chỉ định, nhưng là các tình trạng cần được cân nhắc giữa lợi ích và nguy cơ của vắc xin. Sự thận trọng ghi ở nhãn sản phẩm đôi khi không hoàn toàn là chống chỉ định tuyệt đối, dẫn đến nhiều trường hợp mất cơ hội được tiêm chủng. 

Dấu hiệu của dị ứng vắc xin

Nhân viên tiêm chủng nên biết các dấu hiệu của phản ứng dị ứng và phải chuẩn bị để xử trí ngay lập tức.

Vắc xin dành cho trẻ	Sốc phản vệ sau liều vắc xin trước hoặc dị ứng nặng với thành phần của vắc xin	Phụ  nữ có thai	Suy giảm miễn dịch nghiêm trọng*	Chú thích
BCG				Thông tin thêm tại https://www.who.int/groups/global-advisory-committee-on-vaccine-safety/topics/bcg-vaccines
DTwP
DTaP
OPV
IPV				Dị ứng với neomycin
Sởi				Dị ứng nặng với gelatine là 1 chống chỉ định tiêm vắc xin MMR
HepB
Rotavirus
Hib
PCV-7
Sốt vàng				Dị ứng nặng với trứng. Chống chỉ định với trẻ nhũ nhi dưới 6 tháng tuổi.

*Bao gồm những trường hợp HIV/AIDS biểu hiện triệu chứng (nhưng với phần lớn vắc xin LAV, những trường hợp nhiễm HIV không triệu chứng hoặc được điều trị thích hợp không phải là một chống chỉ định).

Điểm quan trọng trong chống chỉ định của vắc xin

Chống chỉ định hoàn toàn là rất hiếm. Hiểu sai về tần suất của chúng có thể dẫn đến bỏ lỡ cơ hội tiêm chủng và giảm tỷ lệ bao phủ của tiêm chủng, hoặc ngược lại tăng nguy cơ của các phản ứng nghiêm trọng, cả hai trường hợp đều giảm niềm tin của cộng đồng về tính an toàn của vắc xin. 

Tài liệu tham khảo

https://vaccine-safety-training.org/contraindications.html