Bài 2.13: Phụ nữ mang thai và tiêm chủng

Biên dịch: Nguyễn Đức Dân

Hiệu đính: BS. Huỳnh Thị Mỹ Tiên, BS. Nguyễn Khởi Quân, TS. BS. Nguyễn Hữu Châu Đức

Điểm cốt lõi của việc tiêm chủng ở phụ nữ mang thai 

Không có bằng chứng chỉ ra nguy cơ về việc tiêm chủng  cho phụ nữ có thai với vắc xin vi rút, vi khuẩn bất hoạt hoặc vắc xin giải độc tố.

Phụ nữ mang thai và tiêm phòng vắc xin cúm

Hiện nay, đã có nhiều bằng chứng cho thấy tiêm phòng vắc xin cúm bất hoạt cho phụ nữ có thai mang lại lợi ích nhất định cho bà mẹ và trẻ nhũ nhi. Chính vì vậy vắc xin cúm được khuyến cáo tiêm cho phụ nữ mang thai ở nhiều nước công nghiệp. Vắc xin sống giảm độc lực (LAV) theo lý thuyết có nguy cơ đối với thai nhi, vì vậy loại vắc xin này thường có chống chỉ định đối với phụ nữ có thai.

Tiêm chủng bổ sung được khuyến cáo cho phụ nữ có thai là vắc xin cúm mùa bất hoạt. Nó được xem là an toàn và khuyến cáo cho tất cả phụ nữ mang thai trong suốt mùa bệnh cúm. Khuyến cáo này được thúc đẩy không những vì diễn biến nguy hiểm tiềm ẩn của bệnh cúm trong thai kỳ mà còn bảo vệ trẻ nhũ nhi chống lại bệnh cúm ở giai đoạn những tháng đầu đời dễ bị tổn thương.

Uỷ ban Cố vấn Chiến lược của WHO (SAGE) gần đây đã thảo luận về tiêm chủng cúm mùa. SAGE đã  khuyến cáo rằng phụ nữ mang thai là nhóm nguy cơ nhất trong việc tiêm chủng bệnh cúm mùa. SAGE cũng ủng hộ khuyến cáo về việc tiêm chủng cho các đối tượng dưới đây (không sắp xếp theo thứ tự ưu tiên): 

• Nhân viên chăm sóc sức khỏe
• Trẻ em từ 6-59 tháng tuổi
• Người già
• Những người thuộc nhóm nguy cơ cao

Tiêm phòng uốn ván và phụ nữ mang thai

Các quốc gia trên thế giới đều cam kết loại bỏ uốn ván ở bà mẹ và trẻ sơ sinh (MNT), tức là giảm tỷ lệ mắc uốn ván ở trẻ sơ sinh < 1/1000 trẻ sống mỗi năm ở mỗi khu vực. Tính đến năm 2020, 35 quốc gia vẫn chưa loại bỏ được MNT.

Tất cả phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ nên tiêm vắc xin phòng uốn ván để bảo vệ mình và trẻ sơ sinh. Uốn ván sơ sinh hầu như luôn gây tử vong cho trẻ sơ sinh. Tuy nhiên hoàn toàn có thể phòng ngừa bằng việc đảm bảo phụ nữ có thai được tiêm chủng.

Lợi ích của việc tiêm chủng cho phụ nữ có thai thường lớn hơn những nguy cơ tiềm tàng. Khi khả năng phơi nhiễm cao, nhiễm trùng sẽ đem lại rủi ro cho mẹ và thai nhi, điều mà vắc xin không chắc có khả năng. Điều này nên được đánh giá dựa trên từng trường hợp. 

Tài liệu tham khảo

https://vaccine-safety-training.org/immunization-and-pregnancy.html